Verschillende typen onderhoud
Voor de verschillende typen onderhoud worden in de wegbeheersystematiek de volgende definities aangehouden.
- Klein onderhoud: onderhoudsmaatregelen die plaatselijk, over een gedeelte van het wegvak, worden uitgevoerd. De maatregelen zijn in hoofdzaak preventief en bedoeld om de verharding in goede staat te houden.
- Groot onderhoud: onderhoudsmaatregelen die over het gehele oppervlak van een weg(vak) worden uitgevoerd. Het doel is om de gehele verharding aan de richtlijnen te laten voldoen.
- Rehabilitatie: maatregelen die tot doel hebben om de verharding aan het eind van de levensduur kwalitatief op hetzelfde niveau te brengen als deze had bij aanleg.
- Reconstructie: maatregelen die tot doel hebben zowel de verharding als de inrichting van de weg aan te passen aan hernieuwde eisen.
Groot onderhoud
Bij cementbetonverhardingen is de grens tussen groot en klein onderhoud moeilijk te trekken. De algemene definitie voor groot onderhoud stelt dat bij de uitvoering van groot onderhoud onderhoudsmaatregelen nodig zijn, zodra de onderhoudsrichtlijn wordt overschreden. Het is zaak zodanige maatregelen te nemen dat deze ten eerste de structurele achteruitgang van de kwaliteit van de verharding opheffen; ten tweede moeten de maatregelen zorgen dat de oppervlakte-eigenschappen door conservering gehandhaafd blijven op een acceptabel niveau. Met groot onderhoud wordt de verharding in goede staat gebracht.
Een aspect dat niet zo duidelijk uit de definitie blijkt, maar binnen het uitvoeren van wegbeheer hierin impliciet is opgesloten, is het aspect ‘planbaarheid’ van groot onderhoud. Groot onderhoud wordt gepland en binnen het systeem van wegbeheer gebudgetteerd. Verder hoeven de maatregelen bij groot onderhoud niet per se groot van omvang te zijn. Voor een goede omschrijving van het onderhoudsproces is het van belang de planbaarheid en de afwezigheid van omvangsgrenzen in de definitie van groot onderhoud te benoemen.
Bij cementbeton is er tijdens de levensduur van de verharding alleen sprake van reparaties en/of gedeeltelijk groot onderhoud. Dit komt door de hoge duurzaamheid van het materiaal. Alleen de voegvullingen worden rijbaanbreed over de lengte van de weg vervangen. Schade aan cementbetonverhardingen kan veelal worden opgespaard en is daarmee planbaar als groot onderhoud. De criteria voor het tijdstip waarop van klein onderhoud wordt overgegaan op groot onderhoud, zijn:
- het vervangen van voegvulling over de halve lengte van de voegvulling per wegvak;
- en/of het uitvoeren van meerdere soorten reparaties;
- en/of het treffen van substantiële verkeersmaatregelen om te frequente verkeershinder te voorkomen.
Figuur 1 geeft de samenhang weer tussen de verschillende typen onderhoud.
Figuur 1. Typering onderhoud en financieringsbron
Klein onderhoud
De omvang van de reparatiemaatregel en het type onderhoudsmaatregel zijn mede bepalend voor de definitie van klein onderhoud. Het algemene doel van klein onderhoud aan wegverhardingen is:
- het serviceniveau van de weg in stand houden (veiligheid en comfort);
- de structurele achteruitgang van de verharding afremmen (beïnvloeding gedragsmodel);
- de conditie van de wegvakken op hetzelfde niveau brengen (beïnvloeding van moment en type groot onderhoudsmaatregel);
- de schade herstellen waarvoor klein onderhoud bij uitstek geschikt is: randschade repareren, scheuren en voegen vullen en plaatselijk herstraten.