Wegen

Ongewapende en doorgaand gewapende betonverhardingen worden toegepast op alle soorten wegen. Van licht belaste kavelpaden tot en met zwaar belaste rijkswegen. De constructieopbouw en de detaillering van de verharding zijn natuurlijk wel overal anders.

Moderne betonverhardingen op rijkswegen
Vanwege hun hoge beschikbaarheid (weinig onderhoud) zijn verhardingsconstructies van beton zeer geschikt voor rijkswegen. Een doorgaand gewapende betonconstructie op een ongebonden fundering is de standaardconstructie. Tussen de fundering en de betonverharding bevindt zich een tussenlaag van asfalt. Vanwege hoge geluidseisen wordt op het doorgaand gewapend beton een deklaag aangelegd van zoab of tweelaags zoab.

Aanleg autosnelweg in doorgaand gewapend beton

Deze moderne betonverharding is door Rijkswaterstaat toegepast op de A50 tussen Oss en Eindhoven, op de A5 bij Schiphol en op delen van de A73 tussen Venlo en Maasbracht.

Aanbrengen dagvoeg in doorgaande wapening

Wegverbredingen/doelgroepstroken
Beton kan, behalve in nieuwbouwsituaties, ook worden toegepast bij de verbreding van bestaande beton- én asfaltverhardingen. Al sinds de jaren tachtig worden in Duitsland goede ervaringen opgedaan met het verbreden van asfaltverhardingen met beton.

Verbreding in beton (A4 Duitsland)

De vertaling van de Duitse naar de Nederlandse praktijk is beschreven in CROW-publicatie 286 ‘Wegverbredingen in cementbeton’ [2]. Hierbij is naar zowel technische als economische aspecten gekeken. Er zijn voorbeelden uit­gewerkt voor een rijksweg, een provinciale weg en een busbaan.

Beton op provinciale wegen
Grote delen van het provinciale wegennet zijn in het verleden aangelegd in beton. Deze verhardingen bestonden meestal uit ongewapende betonplaten zonder deuvels in de dwarsvoegen en koppelstaven in de langsvoegen. Hoewel de meeste van deze verhardingen constructief nog uitstekend voldeden, zorgden de voeg­over­gangen voor overlast. Veel van deze betonverhardingen zijn daarom in de loop van de jaren overlaagd met asfalt of gereconstrueerd.

‘Oude’ provinciale betonweg

Tegenwoordig worden provinciale betonwegen uitgevoerd in ongewapend beton met deuvels en koppelstaven. Het oude probleem van de ongelijkmatige ligging van de platen behoort hiermee tot het verleden.

Moderne provinciale betonweg in vezelbeton (N277)

Ontwikkelingen van de afgelopen jaren zijn het toepassen van uitgeborsteld beton en het gebruik van vezelbeton. Uitgeborsteld beton heeft een circa 2 dB lagere geluidsemissie dan standaardbeton. De ervaring met proefvakken leert dat deze lagere geluidsemissie ook na jaren van gebruik in stand blijft. Met vezelbeton kunnen veel grotere plaatlengten worden gerealiseerd. Het aantal dwarsvoegen neemt hierdoor aanzienlijk af.

Binnen en buiten de bebouwde kom
Ook op gemeentelijke wegen zijn binnen en vooral buiten de bebouwde kom betonverhardingen toegepast. Zeker op wegen met hoge belastingen door zwaar landbouwverkeer zijn betonverhardingen een goede optie. Net als op provinciale wegen is de meest geschikte constructie een ongewapende betonverharding met deuvels.

Voor een lang blijvende stroefheid en geluidsreductie is een uitgeborsteld oppervlak een duurzame oplossing. Deze afwerkingstechniek is onder meer toegepast op de Oost Veluweweg in Apeldoorn.

Oost Veluweweg Apeldoorn

Beton wordt ook veel toegepast in verhardingen voor openbaar (bus)vervoer. Meer informatie hierover staat in het betreffende hoofdstuk.

Wegen in landelijk gebied
In de jaren zeventig werd in Tubbergen een grootschalig ruilverkavelingsproject uitgevoerd. De gemeente Tubbergen besloot 20 kilometer zandwegen te verharden met beton. Het beton werd machinaal aangebracht. Doordat het beton rechtstreeks op de aanwezige grondslag kon worden aangelegd, was er geen ingreep in de ondergrond noodzakelijk. Voor Staatsbosbeheer was en is dit gegeven een belangrijk argument om te kiezen voor beton als verhardingsmateriaal voor wegen in het landelijk gebied.

Ook in diverse uiterwaardenprojecten wordt sinds begin jaren tachtig steeds vaker voor beton gekozen. Hiermee worden stabiele verhardingen verkregen, die bestand zijn tegen hoog water. De investeringskosten voor een betonverharding zijn hoger dan die voor bijvoorbeeld een asfaltverharding, maar de onderhoudskosten zijn duidelijk lager. Dit werkt op termijn in het voordeel van beton.

Wegen in het landelijk gebied die maar weinig worden gebruikt, worden ook wel uitgevoerd als twee betonnen rijsporen. Die zijn elk 0,90 meter breed met daartussen een berm van 0,90 meter. Een ‘sporenverharding’ is minder overheersend in het landschap dan een volledige verharding, vergt minder materiaal en trekt minder verkeer aan. Bovendien maken de twee smalle stroken met een ‘rustzone’ in het midden het overschrijden van de weg door kleinere kruipende dieren gemakkelijker.

Rijsporen van beton

Op dit soort wegen ontbreekt veelal wegverlichting. De goede lichtreflecterende eigenschappen van beton dragen dan bij aan de zichtbaarheid. Andere belangrijke eigenschappen van beton voor dit soort wegen zijn de geringe kans op schade door boomwortels en mollenritten. Dit heeft een gunstige invloed op de onderhoudskosten en het rijcomfort.

Landbouwpasseerplaatsen
Landbouwpasseerplaatsen zijn uitwijkplaatsen voor het landbouwverkeer. Ze bieden auto­verkeer de mogelijkheid landbouwverkeer te passeren in situaties waar een parallelweg ontbreekt. Deze passeerplaatsen bevorderen de verkeersveiligheid en de bereikbaarheid. Ook dit soort verhardingen kunnen uitstekend in beton worden aangelegd.