Afwegingsmodel wegen
Zonder gebruik te maken van een afwegingsmodel waarmee men over een langere beschouwingsperiode verscheidene criteria kan beoordelen, komt men bij de keuze van wegverhardingen niet tot een transparante en onderbouwde beslissing.
Met het ‘Afwegingsmodel wegen’ (AMW) van CROW [2] kunnen ontwerpers, beheerders, adviseurs en beslissers in de wegenbouw milieueffecten (op basis van LCA’s, levenscyclusanalyses), kosteneffecten en effecten op overige aspecten meewegen en inzichtelijk maken bij de afweging van ontwerpvarianten voor wegverbredingen. Met het AMW kunnen verschillende criteria over een langere onderzoeksperiode worden beoordeeld, met een transparante en onderbouwde keuze als resultaat. Daarmee speelt het afwegingsmodel in op de actuele trend van duurzaam inkopen en duurzaam bouwen.
Het ‘Afwegingsmodel wegen’ kent drie hoofdgroepen met criteria die invloed hebben op de keuze voor asfaltbeton, cementbeton of straatstenen. Deze hoofdgroepen bevatten informatie over de kosten, de milieueffecten en overige criteria, die elk een bepaalde score opleveren. Factoren die de afwegingsresultaten beïnvloeden zijn de laagopbouw van vergelijkbare verhardingsconstructies, onderhoudsstrategie, de toegekende levensduurperiode, de eenheidsprijzen voor aanleg en onderhoud en de instelling van de weegfactoren ‘milieu’, ‘kosten’ en ‘overig’. De gebruiker heeft alleen bij de ‘overige criteria’ de mogelijkheid om invloed uit te oefenen op deze score. Hij kan specifieke criteria toevoegen en aangeven hoe zwaar deze binnen de hoofdgroep mee moeten wegen. Tot slot geeft de gebruiker aan in welke verhouding de drie scores in een multicriteriaanalyse moeten worden gewogen om tot een eindoordeel te komen. Al met al kan de gebruiker slechts beperkt invloed uitoefenen, wat de objectiviteit van de uitkomst ten goede komt.
Het model maakt gebruik van een database met kostenkentallen, milieukentallen en modelleringsgegevens. Het ‘Afwegingsmodel wegen’ is in 2008 met de laatst beschikbare milieugegevens geactualiseerd en uitgebreid met onder andere lichtgewicht materialen en innovatieve materialen als halfwarme asfaltmengsels, emulsieasfaltbeton en beton met vezels.