Ontwerpprocedure voor betonverhardingen
Het systeem van op gebruiksfunctie gebaseerde basiswegen en basisconstructies geldt voor alle typen betonwegen. Deze procedure kan zowel voor nieuwbouw als bij reconstructie worden toegepast. Alle ontwerpstappen zijn weergegeven in een stroomschema (figuur 11). Bij het doorlopen daarvan wordt onder meer nagegaan of er maatregelen nodig zijn ter verbetering van de ondergrond, het zandbed en/of de fundering.
De betondikte die uit het stroomschema volgt, is gebaseerd op:
- een elasticiteitsmodulus van de ondergrond van ten minste 50 MPa;
- de aangenomen of opgegeven maximale aslast met het bij het wegtype behorende spectrum;
- de sterkteklasse van het beton;
- een ontwerplevensduur van 30 jaar.
Figuur 11. Stroomschema voor het vinden van de basisconstructie
De ontwerpprocedure in het stroomschema van figuur 11 bestaat uit zeven stappen:
- keuze draagkracht ondergrond;
- vaststelling verkeer;
- keuze zandbed/ophoging;
- bepaling type en dikte fundering;
- bepalen besteksdikte (laagdikte inclusief tolerantie voor de uitvoering);
- (eventueel) berekening van de langswapening;
- detaillering van de constructie en aansluitingen. Wanneer de draagkracht van de natuurlijke ondergrond minder dan 50 MPa bedraagt, moet de draagkracht door middel van grondverbetering worden verhoogd. Ook kan het nodig zijn maatregelen te treffen om ongewenste zettingen te voorkomen.
Nadat het verkeer en de ondergrondparameters zijn vastgesteld, wordt de basisconstructie opgebouwd. In de regel komt op de ondergrond een zandbed. De dikte ervan wordt bepaald door de aard en samenstelling van de ondergrond en door de situatie ter plaatse. De minimale zandbeddikte voor de wegtypen 4 tot en met 7 is 250 mm. Voor de wegtypen 1 tot en met 3 is de minimale dikte van het zandbed afhankelijk van de situatie. de dikte bedraagt ten minste 500 mm.
Vervolgens wordt de verharding (betondikte met fundering) bepaald. Tabel 3 geeft voor de basiswegen een of meerdere basisconstructies. De basisconstructies voor veel voorkomende wegtypen zijn onderverdeeld in ongewapende en doorgaand gewapende betonconstructies voor wegverkeer. Ook is er een basisconstructie voor fietspaden. De verhardingsconstructies verschillen van elkaar voor wat betreft type fundering en betondikte. Bovendien kunnen ze worden uitgevoerd in ongewapend dan wel doorgaand gewapend beton. De basisconstructies zijn constructief gelijkwaardig, maar kunnen wel in kostprijs verschillen. Dit maakt het mogelijk om de keuze voor een bepaalde verharding op economische en/of uitvoeringstechnische gronden te maken.
De besteksdikte van de verharding kan uit tabel 3 worden afgelezen. In de besteksdikte zit een toeslag voor uitvoeringstoleranties, conform art. 82.12.03 van de Standaard RAW Bepalingen 2015.
| Wegtype | 1, 2 | 1, 2 | 2 | 2 | 3 | 3 | 3, 4, 5 | 4,5 |
| Gebruiksfunctie basisweg | Autosnelweg zwaar belast (2x2) | Autosnelweg normaal belast (2x2) | Provinciale weg Rotonde R > 50 m | Provinciale weg Duurzaam Veilig | Waterschapsweg (druk) Rotonde R < 50 m | Busbaan (2-richtingen) | Buurtontsluitingsweg Rotonde R < 50 m (verdeuveld) | Landbouwweg (niet verdeuveld) |
| Maximum aslast (kN) | 210 | 210 | 210 | 210 | 170 | 110 | 170 | 150 |
| Sterkteklasse | C 35/45 | C 35/45 | C 35/45 | C 35/45 | C 35/45 | C 35/45 | C 35/45 | C 30/37 |
Beton (mm) Asfaltgranulaat cement (mm) | 260 (245) 250 | 245 (240) 250 | 245 (240) 250 | 245 (240) 250 | 235 (n.v.t.) 200 | 200 (190) 200 | 240 (n.v.t.) 200 | 225 (n.v.t.) 200 |
Beton (mm) Meng- of betongranulaat (mm) (ongebonden materiaal) | n.v.t. (255) 250 | n.v.t. (250) 250 | 265 (245) 250 | 265 (245) 250 | 260 (n.v.t.) 250 | 215 (200) 250 | 260 (n.v.t.) 250 | 245 (n.v.t.) 250 |
Opmerkingen: Conform tabel 1 is per basisweg een variant in ongewapend beton en/of doorgaand gewapend beton berekend. - Dikten zijn afgerond en inclusief een toeslag van 10 mm voor aanbrengen op bitumineuze lagen en 15 mm voor ongebonden en gebonden funderingen - Waarden tussen haakjes gelden voor doorgaand gewapend beton, waarbij een 50 tot 60 mm dikke bitumineuze laag tussen steenfundering en betonverharding nodig is. - Voor de (praktische) dikte van verhardingsconstructies van wegtype 6 en 7 wordt verwezen naar paragraaf 'Wegen in verblijfsgebieden en fietspaden'. | ||||||||
Wanneer voor een doorgaand gewapende betonverharding is gekozen, wordt nadat de bestekdikte is vastgesteld, de benodigde langswapening bepaald.
Door het Cement&BetonCentrum is in 2017 de brochure ‘Standaardconstructies betonverhardingen’ uitgebracht. In de brochure zijn voor de meest in Nederland voorkomende betonverhardingen standaardwegconstructies/bestekdiktes aangegeven. Voor het berekenen van de bestekdiktes is Vencon 2.0 gebruikt. De gehanteerde instellingen wijken iets af van de instellingen voor het berekenen van de bestekdiktes voor het berekenen van de basisconstructies in tabel 3. Dit kan worden verklaard door het hanteren in de berekeningen voor de Standaardconstructies van enkele vooraf gekozen k-waarden.
In de brochure ‘Standaardconstructies betonverhardingen’ zijn standaardconstructies gegeven voor de volgende soorten verhardingen:
- Turborotonde
- Provinciale weg
- Bedrijfsverharding/verzorgingsplaats
- Stadsontsluitingsweg
- Industrieweg
- Rotonde (enkelstrooks)
- Landbouwweg
- Busbaan/-halte/-station
Deze brochure is hier te vinden.